كمیسیون مدیریت واردات اتاق ایران طی گزارشی اثر تغییرات نرخ ارز بر كشش واردات به تفكیك واردات كالاهای مصرفی، واسطه ای و سرمایه ای را مورد بررسی قرار داد.
در این گزارش واردات به زیربخش های واردات مواد اولیه و واسطه ای، واردات كالاهای سرمایه ای و واردات كالاهای مصرفی تقسیم شده و هر یك به طور جداگانه بررسی شده است. تابعیت هر كدام از این زیربخش ها از نرخ ارز و درآمد كل، متفاوت برآورد می شود.
در زیر بخش واردات مواد اولیه و واسطه ای اگر مقدار واردات، زیاد باشد و روند زمانی آن نیز ثابت یا رو به افزایش باشد حكایت از وابستگی اقتصاد ملی به مواد اولیه دارد. بنابراین ضریب اثرگذاری نرخ ارز بر مقدار این واردات محدود و كمتر است. اما موضوع واردات كالاهای مصرفی مقوله دیگری است كه اگر این نوع واردات به طور عمده از نوع كالاهای مصرفی ضروری باشد به طور حتم كشش درآمدی و به ویژه كشش ارزی آن كوچك خواهد بود.
این مطالعه بعد از مروری بر پژوهش های انجام شده، هر یك از زیر بخش ها را تحلیل و بررسی می كند و در جمع بندی نهایی بر این نكته تأكید دارد كه وقتی نرخ ارز افزایش پیدا می كند كالاهای داخلی برحسب كالاهای خارجی ارزان تر می شود و متقاضیان داخلی نهاده ها، كالاهای سرمایه ای، مواد اولیه و واسطه ای و مصرفی ترجیح می دهند از تولیدكنندگان داخلی خرید كنند، اما این منوط به آن است كه كالاهای داخلی با همان كیفیت مشابه خارجی خود تولید شوند.
بسیاری از كالاهای وارداتی اعم از مواد اولیه و واسطه ای در داخل تولید نمی شوند زیرا توان فنی اقتصاد همراه با نیازهای زمان تعدیل نشده و ارتقا نیافته است. در سال های گذشته در صنعت نساجی محصولات قابل رقابتی داشتیم ولی امروز قافیه را باخته و با مشكل تقاضا برای تولیدات مواجه هستیم.
باید با ارتقای كیفیت فنی طرف عرضه، وابستگی به نهاده ها و كالاهای سرمایه ای و واسطه ای و مصرفی را كاهش داد. البته واردات به خودی خود اهمیت ندارد بلكه تركیب واردات و وابستگی به آن مهم است. باید بهای تمام شده كالا را مهار و تثبیت كرد و در عین حال كیفیت تولیدات را بالا برد.