گزارش ساسان گستر؛ تصویری از روابط ایران و اعضای شانگهای به گزارش ساسان گستر، تجارت ایران با کشورهای عضو پیمان شانگهای در حد متوسط قرار دارد و باید با تقویت روابط، ظرفیت های بالقوه تجاری با این کشورها را بیشتر از پیش فعال کرد. به گزارش ساسان گستر به نقل از مهر، سازمان همکاری شانگهای، سازمانی میان دولتی با جمعیت بالای یک و نیم میلیارد نفر است که برای همکاریهای چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی تشکیل شده است. این سازمان در سال ۲۰۰۱ با هدف برقرار کردن موازنه در مقابل نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه پایه گذاری شد. این سازمان شامل ۹ عضو اصلی و ۳ عضو ناظر است که ایران نیز سال ها به عنوان عضو ناظر در این سازمان حضور داشت که اخیراً بصورت رسمی اعلام گردید که ایران عضو این سازمان شده است. سهم شانگهای از تجارت جهانی در سال ۲۰۰۱ کل تجارت کالایی کشورهای عضو سازمان معادل ۵۲۸ میلیون دلار بوده که در سال ۲۰۱۷ بیش از ۵۳۲ میلیون دلار صادرات و بیش از ۷۶۷ میلیون دلار واردات از جهان داشته است که به ترتیب سهمی ۶.۱۷ درصدی و ۳.۱۵ درصدی از کل صادرات و واردات جهان برآورد می شود. از نظر تجارت درون گروهی، مجموع ارزش صادرات درون گروهی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۱۷، در حدود ۳۲۹ میلیارد دلار بوده است. در این رابطه، کشور چین با ۵۲ درصد بالاترین و تاجیکستان با سهم ۱۸ درصد پایین ترین سهم را به خود اختصاص داده اند. همین طور مجموع ارزش واردات درون گروهی کشورهای عضو سازمان در سال مزبور نیز در حدود ۹۶۴ میلیون دلار بوده است. پس کشورهای چین و تاجیکستان به ترتیب بالاترین (۴۶ درصد) و پایین ترین (۴۶/۰) درصد سهم را از این نظر داشته اند. لازم به ذکر است، در سال مزبور ایران از نظر صادرات و واردات درون گروهی سازمان به ترتیب با سهمی در حدود ۵ درصد و ۴.۳ درصد در رتبه چهارم و هفتم قرار داشته است. در این میان بیشترین میزان صادرات ایران به شانگهای در سال مزبور به ترتیب به کشورهای چین، افغانستان، هند و پاکستان (حدود ۹۵ درصد از کل صادرات ایران به سازمان) و بیشترین واردات ایران از کشورهای چین، هند، روسیه (حدود ۹۶ درصد از کل واردات ایران از سازمان) بوده است. ایران با ۱۱ عضو اصلی و ناظر پیمان شانگهای شامل چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، مغولستان، پاکستان، هند، افغانستان و بلاروس، دارای تجارت فرامرزی است که در این میان بیشترین حجم تجارت ایران با چین در سال ۱۳۹۹ به ارزش ۱۵ میلیارد و ۵۱۸ میلیون و هشت هزار و ۴۹۲ دلار است. در حقیقت چین و روسیه قدرت های تعیین کننده در سازمان همکاری شانگهای و اصلی ترین شرکای تجارت فرامرزی با ایران محسوب می شوند، بدین سبب چشم انداز مناسبی از روابط تجاری میان ایران و کشورهای عضو پیمان شانگهای می توان تصور کرد. روسیه؛ منافع سیاسی مشترک، زمینه ساز تجارت پایدار روسیه یکی از اصلی ترین اعضای سازمان شانگهای و همین طور حائز اهمیت برای ایران بشمار می رود. این کشور با جمعیت تقریبی ۱۴۴ میلیون نفر، یکی از کشورهای پرجمعیت اروپا است و یکی از کشورهایی است که در حوزه صادرات کالا از ایران مقصد بسیار خوبی برای بازرگانان ایرانی بوده و از اهمیت خاصی نیز برخوردارست. شرایط آب و هوایی این کشور سبب شده است تا امکان تولید و کشت خیلی از محصولات کشاورزی را نداشته باشند، این مساله یک امتیاز مثبت برای صادرات ایران بشمار می رود. هم اکنون روسیه به عنوان یکی از بزرگ ترین شرکای تجاری ایران شناخته می شود و سالانه مقادیر قابل توجهی از انواع محصولات به این کشور صادر می شود. جمعیت روسیه در سالهای اخیر روند افزایشی دارد و از جانب دیگ شهر مسکو و اطراف آن به تنهایی بخش بزرگی از بازار روسیه را که معادل بازار اروپاست به خود اختصاص داده اند. می توان گفت این کشور ظرفیت زیادی برای واردات کالا از سایر کشورها را دارد. مجاورت ایران و روسیه مزیت مهمی برای افزایش صادرات به روسیه است چونکه موجب کاهش هزینه انتقال کالا و ضمانتی برای امنیت کالاهای ارسالی است. از نظر سیاسی و اقتصادی، ایران و روسیه منافع مشترک دارند و همین موضوع موجب می شود که واسطه های اقتصادی برای صادرات به روسیه حذف شود. روسیه رشد اقتصادی بالایی در سالهای اخیر دارد. محدودیت های تجاری بین روسیه و اروپا، فرصت بی نظیری برای صادرات کالای ایرانی به روسیه را فراهم آورده است. ازبکستان؛ بازار مصرفی بزرگ برای کشورهای جهان پیمان حسنی کارشناس اندیشکده دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق (ع) درباب اهمیت بازار مصرف کشور ازبکستان در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: در گذشته بازار ازبکستان، بازاری ساده و ارزان با کیفیتی متوسط بود و مردم قدرت خرید چندان خوبی نداشتند. اما امروزه با پیشرفت اقتصادی ازبکستان، قدرت خرید کالاها را به دست آورده و یک رقابت در بحث کیفیت در این کشور شکل گرفته است و کشورهای بزرگ دنیا به فکر ایجاد رابطه اقتصادی با این کشور هستند. یکی از تاثیرگذارترین کشورها و مهم ترین آنها در سازمان همکاریهای شانگهای، ازبکستان است و یکی از اهداف صادراتی ایران بشمار می رود. صادرات به ازبکستان در سالهای اخیر رشد بسیار خوبی را تجربه کرده است. یکی از اصلی ترین دلیلهای تجار و بازرگانان ایرانی برای صادرات به این کشور، ارتباط فرهنگی و جغرافیایی این دو کشور است. قزاقستان؛ در بین ۲۰ کشور پیشرو در آزادی اقتصادی این کارشناس روابط بین الملل درباب شرایط اقتصادی قزاقستان اظهار داشت: قزاقستان، یکی از اقتصادهای بزرگ آسیای مرکزی را در اختیار دارد. برمبنای آمار در سال ۲۰۱۴، شاخص آزادی اقتصادی قزاقستان در ضمن ۱۷ سال جهش ۲۲ رتبه ای را نشان داده است و بنا بر این در میان ۲۰ کشور پیشرو در زمینه توسعه آزادی اقتصادی در جهان قرار گرفته است. در تشریح وضعیت اقتصادی قزاقستان به اختصار باید گفت اقتصاد این کشور مبتنی بر صادرات مواد خام (نفت، مواد معدنی و غلات) است. سهم مواد خام در تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی و درآمدهای دولتی این کشور بسیار بالاست. در بین محصولات صادراتی ایران به قزاقستان کالاهای مختلفی دیده می شود. وی اضافه کرد: این مساله نشان از جذابیت بازار این کشور آسیایی دارد. قزاقستان همچون کشورهای آسیای میانه بوده که در سالیان اخیر تلاش نموده تا نقش و سهم بیشتری در بازی های سیاسی و اقتصادی منطقه بازی کند. مقامات قزاقستان در چند سال قبل همین طور بدنبال رونق بخشیدن به بخش صنعت گردشگری و توریسم این کشور بوده اند. قزاقستان بیشترین تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه را در بین جمهوری های تازه استقلال یافته دارد و نیز از اعضای مهم سازمان همکاری شانگهای است. قزاقستان یکی از کشورهای موسس اتحادیه اقتصادی اوراسیا بوده که برخی کشورهای دیگر نظیر روسیه، بلاروس و قرقیزستان نیز عضو آن هستند. قرقیزستان؛ قرابت فرهنگی زمینه ساز صادرات کالا قرقیزستان یکی دیگر از اعضای سازمان شانگهای بشمار می رود. فرهنگ مردم این کشور بدون شباهت به فرهنگ سایر کشورهای آسیای میانه نبوده و با کشورمان نیز دارای قرابت های زیادی است. این شباهت های فرهنگی و اجتماعی می تواند پتانسیل خوبی برای صادرات به قرقیزستان باشد. قرقیزستان همچون معدود کشورهای محصور در خشکی شمرده می شود که هیچ راه ارتباطی با آب های آزاد ندارد. قرقیزستان حدود ۹ استان دارد و از آب وهوای بسیار متنوعی برخوردارست. به نحوی که در بعضی از مناطق آن آب وهوای گرم و در بعضی مناطق دیگر هوای سرد حاکم است. این مسئله سبب شده تا قرقیزستان یکی از بهترین قطب های تولید محصولات کشاورزی و همین طور دامپروری شود. وجود معادن مختلف یکی دیگر از خاصیت های جغرافیای مناطق کوهستانی این کشور است. خاصیت های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی قرقیزستان سبب شده تا پتانسیل این بازار برای صادرات برخی اقلام و محصولات ایرانی بسیار بالا باشد. رکورد شکنی ایران در بازار تاجیکستان تاجیکستان یک کشور مسلمان است که بیشتر مردم آن به زبان فارسی صحبت می کنند. بنا بر این ارتباطات و تشابهات فرهنگی، اجتماعی، و سیاسی زیادی بین ایران و تاجیکستان وجود دارد. روابط تجاری بین این دو کشور همچون صادرات به تاجیکستان، در گذشته بسیار قوی و پر رنگ بود. تا سال ۲۰۱۵ ایران دومین سرمایه گذار خارجی در این کشور به شمار می رفت. اما به سبب برخی مسائل سیاسی، در چند سال اخیر، نقش ایران در این کشور کمرنگ شده است. محصولات و کالاهایی که از تاجیکستان به کل جهان صادر می شود شامل مواردی همچون پنبه و منسوجات، انرژی برق، آلومینیوم، میوه و روغن گیاهی می شود. صادرات تاجیکستان به ایران نیز می تواند همین موارد را دربر گیرد. دوشنبه، به عنوان پایتخت تاجیکستان، یک منبع مهم برای تجارت این کشور است. البته که تاجیکستان با عضویت در WTO، صندوق بین المللی پول، سازمان ملل متحد، یونسکو، اکو، جامعه شورای مشترک المنافع، سازمان همکاریهای شانگهای و بانک توسعه آسیا، توانسته جایگاه خودرا در سطح جهانی تثبیت کند. سهم ایران از بازار ۶۰ میلیارد دلاری پاکستان طبق اعلام مرکز تجارت بین الملل، پاکستان سالانه حدود ۶۰ میلیارد دلار واردات از کشورهای جهان دارد. سهم ایران از بازار این همسایه شرقی، کمتر از یک درصد است. برنج با اهمیت ترین کالای صادراتی پاکستان به جهان و نفت خام، روغن حاصل از مواد معدنی و قیری بیشترین حجم واردات پاکستان از کشورهای جهان را تشکیل می دهد. این در حالیست که ایران در تامین خیلی از نیازمندی های پاکستان مانند گازمایع (ال پی جی)، فرآورده های نفتی و پتروشیمی (نفت، قیر، نفت سفید، گازوئیل، بنزین، کودهای شیمیایی، تولیدات پلیمری و….)، لبنیات، خشکبار، لوازم خانگی، لوازم بهداشتی، لوازم ساختمانی، سیمان و بسیاری دیگر از کالاها این توانایی را دارد که سهم بیشتری را از آن خود کند؛ و البته تامین این نیازهای وارداتی برای پاکستان بوسیله ایران بسیار اقتصادی تر از دیگر کشورهاست. آخرین آمار حاکیست حجم مبادلات تجاری ایران و پاکستان در سال ۱۳۹۹ کمی بیش از ۷۰۰ میلیون دلار و بصورت عمده به تبادلات تجاری در زمینه انواع سوخت و انرژی و کشاورزی اختصاص یافته است. بیشترین صادرات ایران به پاکستان همیشه در بخش انرژی و شامل صادرات برق و گاز بوده است. سرمایه گذاری هند در بندر چابهار هند از دیگر کشورهای هدف برای صادرات کالاها و محصولات است. این کشور از نظر میزان جمعیت و قومیت های بسیار زیاد، پس از چین دومین کشوری است که در تجارت نقش مهمی را ایفا می کند. سهل گرفتن در امر صادرات، کاهش هزینه معاملات تجاری، کاهش عوارض و حقوق گمرکی کالاهای صادراتی و خدمات، ایجاد محیط رقابتی بین المللی در داخل و فراهم کردن محیط صادراتی و نیز ارتقای بخش کشاورزی از اصول نظام تجارت کشور هند است. از تولیدات مهم بخش کشاورزی در هند، برنج، گندم، دانه های روغنی، پنبه، کنف، چای، سیب زمینی، محصولات لبنی و غیره و در بخش صنعت منسوجات، محصولات شیمیایی، فرآورده های غذایی، فولاد، سیمان، مواد معدنی و ماشین آلات و سخت افزار است. کالاهای وارداتی این کشور نفت خام و مشتقات نفتی، طلا و جواهرآلات، ذغال سنگ، گازهای نفتی است. باتوجه به شرایط موجود، امکان افزایش صادرات به هند از طرف ایران وجود دارد و با سرمایه گذاری که کشور هند در چابهار انجام داده، در ترانزیت کالاهای ایران می تواند تأثیرگذار باشد. تجارت ایران و اژدهای اقتصادی آسیا جدیدترین آمار منتشرشده از طرف گمرک چین نشان میدهد مبادلات تجاری این کشور با ایران در نیمه نخست سال جاری میلادی با رشد ۲۳ درصدی نسبت به زمان مشابه سال قبل روبه رو شده و به ۸ میلیارد و ۲۶۳ میلیون دلار رسیده است. به گزارش تسنیم، ارزش مبادلات دو کشور در ماه های ژانویه تا ژوئن سال قبل بیش از ۶ میلیارد و ۷۲۲ میلیون دلار اعلام شده بود. واردات چین از ایران در ۶ ماهه نخست ۲۰۲۲ با رشد قابل توجه ۳۱ درصدی نسبت به زمان مشابه سال قبل روبه رو شده و به ۴ میلیارد و ۸۱ میلیون دلار رسیده است. چین در زمان مشابه سال قبل ۳ میلیارد و ۱۱۶ میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده بود. صادرات چین به ایران در ماه های ژانویه تا ژوئن امسال نیز با رشد ۱۶ درصدی روبه رو شده و به ۴ میلیارد و ۱۸۲ میلیون دلار رسیده است. چین در ماه های ژانویه تا ژوئن سال قبل چین ۳ میلیارد و ۶۰۶ میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده بود. لزوم تقویت روابط با اعضای سازمان با توجه به آمار فوق می توان اظهار داشت که تجارت ایران با کشورهای عضو پیمان شانگهای در حد متوسط قرار دارد و باید با تقویت تعامل با کشورهای عضو این سازمان منطقه ای، ضمن تامین نیازهای سیاسی و امنیتی، ظرفیت های بالقوه تجارت ایران با کشورهای عضو را بیش از پیش فعال ساخت. کارشناسان معتقدند تنها عضویت در این پیمان برای جهش روابط دیپلماسی اقتصادی کشور کافی نیست و برای ایجاد فرصت های بزرگ اقتصادی لازم است که با هر یک از کشورهای عضو نیز روابط دوجانبه قوی برقرار نماییم که انعقاد موافقتنامه های تجارت ترجیحی، کاهش منطقی نرخ های تعرفه ای خصوصاً از طرف ایران و همگرایی در نرخ های تعرفه کالایی، شناخت دقیق بازارهای هدف بمنظور گسترش صادرات غیر نفتی، رفع موانع سرمایه گذاری خارجی کشورهای عضو شانگهای در صنایع بالادستی ایران و پیگیری اجرای تفاهمنامه همکاریهای ۲۵ ساله ایران و چین بوسیله ایجاد پروژه های درون سازمانی شانگهای همچون ابزارهای آن می تواند باشد. منبع: ساسان گستر 1401/06/27 12:09:15 5.0 از 5 امتیاز 252 تگهای خبر: آمریكا , ابزار , ارز , انرژی این مطلب ساسان گستر مفید بود؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط تشکیل ستاد و کارگروه تخصصی مدیریت بحران زیر بخش های کشاورزی ساندویچ ساز عمده سازمان انرژی اتمی هم باید مالیات بر ارزش افزوده بپردازد چرا گوشت قرمز گران شد؟ نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۹ بعلاوه ۱