در سه ماه گذشته آمارهای
صادرات غیر نفتی و
واردات كشور از سوی
گمرك ایران منتشر نشده است. از سوی دیگر در یكی دو ماه گذشته اخباری در خصوص تشدید سنگ اندازیهای چین در تسویه ارزی محصولات پتروشیمی صادراتی ایران به این كشور مطرح شد كه برخی از آن به عنوان بلوكه شدن پول های ایران در چین نام برده بودند. وزیر
نفت روز گذشته در همین خصوص تاكید كرده بود، ایجاد مشكل در دریافت پول
صادرات پتروشیمی از چین، یك موضوع تجاری است و سیاسی نیست. همچنین معاون وزیر
نفت با بیان این كه در
صادرات پتروشیمی به چین مشكلی نداریم و فقط، مشكل در موضوع پرداخت پول ناشی از
صادرات است، گفت: این مساله به جایی رسیده كه مقامات ارشد دولتهای دو كشور باید درباره آن مذاكره كنند.
در حالی كه استنباط عمومی از گفته معاون وزیر
نفت، تداوم
صادرات غیر نفتی به كشور چین بود اما به نظر میرسد به غیر از مشكلات مربوط به تسویه ارزی حاصل از
صادرات، روند ارسال محموله‌های پتروشیمی شركتهای ایرانی به مقصد چین نیز با مشكل رو به رو شده است. بر این اساس برخی گمانه زنیها درخصوص ارتباط بین كاهش
صادرات محصولات پتروشیمی به كشور چین و محرمانه شدن آمارهای ماهیانه تجارت خارجی مطرح شده است. بر همین اساس منتقدان اعلام كرده بودند كه چین
واردات محصولات پتروشیمی ایران را تحریم كرده است كه این موضوع توسط نهادهای مرتبط، تكذیب شد.
شفاف نبودن وضعیت فعلی
صادرات به چین
بر اساس اعلام منابع رسانه‌ای نزدیك به دولت، علت بروز مشكل در دریافت پول ناشی از
صادرات محصولات پتروشیمی به چین این است كه از ابتدای ماه مه (11 اردیبهشت) 2017، قوانین مبارزه با پولشویی در بانكهای چین به اجرا درآمده و بر اساس آن برای
صادرات محصولات پتروشیمی و انتقال پول سخت گیری می‌شود.
مسئولان هنوز در این خصوص به صورت شفاف توضیحی نداده‌اند كه با تدوام سخت گیریهای طرف چینی،
صادرات شركتهای ایرانی به این كشور قطع شده و یا امكان ارسال محموله‌های پتروشیمی وجود دارد و تنها در تسویه ارزی محصولات صادراتی مشكلاتی در حوزه نقل و انتقالات بانكی ایجاد شده است.
چین خریدار اصلی 40 درصد تولیدات پتروشیمی ایران
گفتنی است در سال گذشته حدود 20 میلیارد دلار محصولات پتروشیمی و میعانات گازی تحت عنوان
صادرات غیر نفتی از كشور خارج شده است. این در حالی است كه كشور چین یكی از خریدارن عمده این محصولات از ایران است. حدود 40 درصد از كل محصولات پتروشیمی و 60 تا 70 درصد از
صادرات مواد پلیمری كشور به چین صادر می‌شود، بنابراین نمی‌توان از بازار این كشور چشم پوشید.
تداوم سانسور آمار تجارت خارجی در گمرك
در ماه نخست سال جاری حدود 2 میلیون تن انواع كالا به كشور چین صادر شده كه ارزش ارزی آن حدود 615 میلیون دلار میباشد. لازم به ذكر است امكان دسترسی به آمار
واردات و
صادرات در ماههای فروردین به بعد نیز در حال حاضر وجود ندارد.
گفتنی است گمرك ایران بر خلاف رویه سالهای گذشته میزان و نسبت رشد یا كاهش
صادرات و
واردات را از جداول خود حذف كرده است. این عدم شفافیت در انتشار آمارهای ماهیانه به پنهان كردن كل آمار تجارت خارجی در ماههای اخیر منتج شده است.